Σκοπός & μαθησιακοί στόχοι
Αυτή η ενότητα έχει ως στόχο να εισάγει τους συμμετέχοντες/ουσες στον δημοκρατικό διάλογο και την συζήτηση αμφιλεγόμενων θεμάτων στο σχολείο και να διερευνήσει στρατηγικές για τη μετατροπή αυτών των θεμάτων σε θετικές παιδαγωγικές ευκαιρίες.
Μέσω αυτής της ενότητας, οι εκπαιδευόμενοι/ες (δάσκαλοι/ες, εκπαιδευτικοί, διευθυντικά στελέχη, προσωπικό και συναφείς ενδιαφερόμενοι/ες) αναμένεται να:
Εξοικειωθούν με ένα εισαγωγικό θεωρητικό πλαίσιο γύρω από τον δημοκρατικό διάλογο και τα αμφιλεγόμενα θέματα
Γνωρίσουν καλύτερα τις αφορμές σχετικά με αμφιλεγόμενα ζητήματα που προκύπτουν στο σχολείο
Αναγνωρίσουν την αξία της συμμετοχής των μαθητών και των μαθητριών σε διάλογο γύρω από αμφιλεγόμενα θέματα στην τάξη
Να προβληματιστούν σχετικά με το ρόλο που έχουν οι ίδιοι/ες στην αντιμετώπιση αμφιλεγόμενων θεμάτων στην τάξη και με τις αιτίες και τις προκλήσεις που σχετίζονται με τα θέματα αυτά
Να προβληματιστούν σχετικά με το ρόλο που έχουν οι ίδιοι/ες στην αντιμετώπιση αμφιλεγόμενων θεμάτων στην τάξη και με τις αιτίες και τις προκλήσεις που σχετίζονται με τα θέματα αυτά
Μαθησιακά αποτελέσματα
Ως αποτέλεσμα της συμμετοχής τους σε αυτήν την ενότητα, οι εκπαιδευόμενοι/ες (δάσκαλοι/ες, εκπαιδευτικοί, διευθυντικά στελέχη, προσωπικό και συναφείς ενδιαφερόμενοι/ες) θα είναι σε θέση να:
- Διασαφηνίσουν βασικούς όρους και έννοιες που σχετίζονται με τον δημοκρατικό διάλογο και τα αμφιλεγόμενα θέματα στο σχολείο
- Προετοιμάσουν ένα μάθημα ή να ξεκινήσουν μια συζήτηση γύρω από ένα αμφιλεγόμενο θέμα στην τάξη (γενική καθοδήγηση)
- Εφαρμόσουν στρατηγικές και τεχνικές διδασκαλίας που προωθούν τον ανοιχτό και με σεβασμό διάλογο, μετατρέποντας την τάξη τους σε «ασφαλή χώρο» για τη διερεύνηση αμφιλεγόμενων θεμάτων.
Αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων στην τάξη
Κατάσταση:
- Ο μαθητής/τρια κάνει προκλητικά ή προσβλητικά σχόλια κατά τη διάρκεια της συζήτησης.
Θέματα που πρέπει να εξεταστούν
- Έχετε βασικούς κανόνες/συμβόλαιο τάξης;
- Πώς μπορείτε να συνεχίσετε να δίνετε φωνή στον εριστικό μαθητή ή στην εριστική μαθήτρια και ταυτόχρονα να τον/την αποτρέψετε από το να προωθήσει την αρνητικότητά του/της ή να προσβάλλει άλλους μαθητές/τριες;
- Είναι ο μαθητής/η μαθήτρια προφανώς εκτός ελέγχου;
- Μήπως η συζήτηση στην τάξη γίνεται πολύ έντονη και υπερβολικά δυσάρεστη;
Προτεινόμενες χρήσιμες στρατηγικές
- Εάν διδάσκετε ένα μάθημα που έχει πιθανότητες να συζητηθούν έντονες απόψεις, συζητήστε αυτές τις πιθανότητες την πρώτη εβδομάδα του μαθήματος και πείτε ξεκάθαρα ποια στάση θέλετε να κρατήσετε σε αυτό (π.χ. Το ζήτημα της εγκυρότητας της θεωρίας της εξέλιξης είναι εκτός του πεδίου της συζήτησής μας σε αυτό το μάθημα. Το μάθημα βασίζεται στην παραδοχή ότι η θεωρία της εξέλιξης ισχύει και θα πρέπει να μελετάτε την ύλη είτε πιστεύετε προσωπικά στην εξέλιξη είτε όχι).
- Αν έχετε βασικούς κανόνες, είναι καιρός να τους αναφέρετε και να ζητήσετε από τους μαθητές/τριες να τους σεβαστούν. Αν όχι, ίσως είναι μια καλή ευκαιρία να συζητήσετε την αναγκαιότητα της συνδιαμόρφωσης βασικών κανόνων με την τάξη σας.
- Αναζητήστε έναν τρόπο να αποτραβηχτείτε από το συναίσθημα του σχολίου. (π.χ. «Αυτό είναι ένα πολύ συναισθηματικό θέμα για πολλούς ανθρώπους. Αλλά ας προσπαθήσουμε να διατυπώσουμε τα πράγματα όσο πιο αντικειμενικά γίνεται. Θέλετε να επισημάνετε ότι…;». Ή «Είναι αλήθεια ότι κάποιοι άνθρωποι αισθάνονται έτσι, αλλά πολλοί άλλοι δεν αισθάνονται έτσι. Ας κάνουμε ένα βήμα πίσω και ας δούμε την ιστορία και τους λόγους για τους οποίους υπάρχει διαφωνία»).
- Αν ο μαθητής/τρια φαίνεται πραγματικά εκτός ελέγχου, προτείνετε του/της να βγει έξω για λίγο και να επιστρέψει αργότερα.
Κατάσταση:
- Ένας μαθητής/μια μαθήτρια κυριαρχεί στη συζήτηση.
Θέματα που πρέπει να εξεταστούν
- Πώς μπορείτε να ενθαρρύνετε αυτόν τον μαθητή/αυτήν τη μαθήτρια να αλλάξει τη στάση του/της χωρίς να αποθαρρύνετε τους υπόλοιπους μαθητές/τριες;
Προτεινόμενες χρήσιμες στρατηγικές
- Μιλήστε ιδιαιτέρως με τον μαθητή/τρια και ευχαριστήστε τον/την για τη συμβολή του/της στην τάξη. Πείτε του/της ότι θα θέλατε και οι άλλοι να συνεισφέρουν, οπότε θα θέλατε αυτός/αυτή ο μαθητής/τρια να συγκρατηθεί για λίγο. Πιθανές προτάσεις για αυτόν τον μαθητή/τρια θα μπορούσαν να είναι: Να περιμένει μέχρι να του/της δώσετε το λόγο ή αφού μιλήσει μία φορά, να περιμένει μέχρι να μιλήσουν τουλάχιστον δύο ή τρία άλλα άτομα πριν ξαναμιλήσει.
- Κάντε εστιασμένες ερωτήσεις όπως: Μπορεί κάποιος/α από την μπροστινή/μεσαία/πίσω σειρά να μου πει….
Κατάσταση:
- Ενοχλητική ή αδιάφορη συμπεριφορά: Μαθητές/τριες που ψιθυρίζουν /μιλούν στην τάξη ή παίζουν με τα κινητά τους τηλέφωνα ή μαθητές/τριες που έρχονται αργοπορημένοι.
Ζητήματα που πρέπει να εξεταστούν
- Πόσο ενοχλητική είναι η συμπεριφορά;
- Σας δημιουργεί πρόβλημα στο μάθημα;
- Είναι ενοχλητικό για τους άλλους μαθητές/τριες;
- Πόσο συχνή και παρατεταμένη είναι η συμπεριφορά;
- Ποιες είναι οι υποκείμενες αιτίες;
Προτεινόμενες χρήσιμες στρατηγικές
- Επικεντρωθείτε στις υποκείμενες αιτίες. Μιλούν οι μαθητές/τριες επειδή έχουν ερωτήσεις και εσείς δεν αφιερώνετε χρόνο για να απαντήσετε; Κρατάτε το ενδιαφέρον των μαθητών/τριών; Αργούν οι μαθητές/τριες σε άλλα μαθήματα; Συμπεριφέρονται παρόμοια και με άλλους/άλλες συναδέλφους σας;
- Συμπεριλάβετε πολιτικές για τα κινητά τηλέφωνα στο «συμβόλαιο της τάξης» σας – θέστε κάποιους βασικούς κανόνες με όλους/ες και για όλους/ες.
- Αν οι μαθητές/τριες μιλούν, κάντε παύση και παραμείνετε σιωπηλοί/ες μέχρι να σταματήσουν.
- Ρωτήστε τους μαθητές/τριες αν έχουν κάποια ερώτηση.
- Αν οι μαθητές/τριες μιλούν συνήθως στην τάξη ή αργούν συχνά (π.χ. μετά το διάλειμμα), μιλήστε τους ατομικά γι’ αυτό.
- Ενθαρρύνετε τη συμμετοχή στην τάξη και αναπτύξτε δραστηριότητες που θα κρατήσουν τους μαθητές/τριες απασχολημένους/ες με ευχάριστο – δημιουργικό τρόπο.
Συμβουλές προσαρμοσμένες από: University of Washington School of Social Work. (2011). Dealing with difficult classroom situations.
Annals of Social Studies Education Research for Teachers (2020). Teaching Controversial Issues. Full Vol. 1, No. 1 https://assertjournal.com/index.php/assert/issue/view/1
Aroni, G., Koukounaras-Liagkis, M., Potamousi, I., Vallianatos, A. (2022). Schools For All: Inclusion of Refugee Students in Schools. 31 Basic Activities (handbook). The European Wergeland Centre. Available in EN & EL https://theewc.org/resources/31-basic-activities-handbook-a-useful-educational-tool-for-refugee-reception-in-classrooms-schools-and-communities
Building Public Understanding for Student-Centered Learning: A Toolkit for Change Agents https://buildingpublicunderstanding.org/index.html
Council of Europe (2015). Living with Controversy – Teaching Controversial Issues Through Education for Democratic Citizenship and Human Rights (EDC/HRE) – The European Wergeland Centre (theewc.org). Edited by D. Kerr and T. Huddelston (lead authors). Authors: E. Papamichael, M. Gannon, B. Djukanovic, R. Garvin Fernández, D. Kerr and T. Huddelston. In multiple languages https://theewc.org/resources/living-with-controversy-teaching-controversial-issues-through-education-for-democratic-citizenship-and-human-rights-edc-hre/ & https://edoc.coe.int/en/human-rights-democratic-citizenship-and-interculturalism/7738-teaching-controversial-issues.html
Council of Europe (2017). Managing controversy: developing a strategy for handling controversy and teaching controversial issues in schools – A self-reflection tool for school leaders and senior managers. Authors: T. Huddleston & D. Kerr. In multiple languages. Available by The European Wergeland Centre (theewc.org) https://theewc.org/resources/managing-controversy
Crockett, L. (2023). Why Saying “I Don’t Know” is Often the Best Way to Teach, Future Focused Learning
https://blog.futurefocusedlearning.net/saying-i-dont-know-teach
D&D -Dialogue & Deliberation- Resources (2008, 24 Dec.). “Sample Ground Rules for Dialogue & Deliberation Processes”. Buildingpublicunderstanding.org, https://buildingpublicunderstanding.org/assets/files/ground_rules_ncdd.pdf
Emerson, L., Gannon, M., Harrison, C., Lewis, V., Poynor, A.M. (2012). Tackling Controversial Issues in the Citizenship Classroom. Α Resource for Citizenship Education. Ireland: CDVEC Curriculum Development Unit, Professional Development Service for Teachers, and Authors https://developmenteducation.ie/media/documents/tackling_controversial_issues.pdf & https://developmenteducation.ie/resource/tackling-controversial-issues-in-the-citizenship-classroom-a-resource-for-citizenship-education
Flavin-McDonald, C. &McCoy, M.L. (1997). Facing the Challenge of Racism and Race Relations: Democratic Dialogue and Action for Stronger Communities. Pomfret, CT: Topsfield Foundation. https://buildingpublicunderstanding.org/assets/files/debatevdialogue_flavin-mcdonald.pdf
Gandhi, Y. (2022). “7 Types of Noises”. Analytics Steps, 20 Mar. https://www.analyticssteps.com/blogs/7-types-noises
Iqbal, Κ. (2021, 23 Mar). “How should controversial issues be handled in the classroom?”. Optimus Education Blog (optimus-education.com). https://blog.optimus-education.com/how-should-controversial-issues-be-handled-classroom
Journell, W. (2020a). “Controversial Decisions Within Teaching Controversial Issues”. Annals of Social Studies Education Research for Teachers, 1(1), 5-9. https://assertjournal.com/index.php/assert/article/view/2
Journell, W. (2020b). Q & A with Wayne Journell on “Controversial Decisions Within Teaching Controversial Issues”. Annals of Social Studies Education Research for Teachers, 1(1), 10-15. https://assertjournal.com/index.php/assert/article/view/7
Kamryn Snyder, K. (2020, 8 Oct.). “The importance of discussing controversial topics: A teacher’s perspective”. The Oracle. https://lehsoracle.com/27302/voices/the-importance-of-discussing-controversial-topics-a-teachers-perspective
Kelly, M. (2019, 17 Sep.). “Paulo Freire’s Five Ideas for Dialogical Learning”. Instructional Coaching. https://www.instructionalcoaching.com/blog/paulo-freires-five-ideas-for-dialogical-learning
McAvoy, P., & Ho, L. (2020a). “Professional Judgment and Deciding What to Teach as Controversial”.
Annals of Social Studies Education Research for Teachers, 1(1), 27-31. https://assertjournal.com/index.php/assert/article/view/1
McAvoy, P., & Ho, L. (2020b). Q & A with Paula McAvoy & Li-Ching Ho on “Professional Judgment and Deciding What to Teach as Controversial”. Annals of Social Studies Education Research for Teachers, 1(1), 32-36. https://assertjournal.com/index.php/assert/article/view/9
Nagda, R., Gurin, P., Rodriguez, J. & Maxwell, K. (2008). “Comparing Debate, Discussion and Dialogue”. University of Washington. https://depts.washington.edu/fammed/wp-content/uploads/2018/06/3d-HANDOUT.pdf
Oxfam (2018). Teaching Controversial Issues: A guide for teachers. Oxfam Education, https://oxfamilibrary.openrepository.com/bitstream/handle/10546/620473/gd-teaching-controversial-issues-290418-en.pdf;jsessionid=08072CC8FD6FB526D959410618452483?sequence=1
Poorvu Center for Teaching and Learning (n.d.). “Teaching Controversial Topics”. Yale.edu, https://poorvucenter.yale.edu/teaching/ideas-teaching/teaching-controversial-topics
Pruitt, B. & Thomas Ph. (2007). Democratic Dialogue: A Handbook for Practitioners. International IDEA, United Nations Development Programme, Organization of American States, Available in English, العربية, Français, Español, https://www.idea.int/publications/catalogue/democratic-dialogue-handbook-practitioners
“Sharing Knowledge and Handling Controversy Project (SKHC)” (n.d.). A project held in schools in Greece, North Macedonia and Bulgaria, as part of the Multilateral Co-operation Projects of the 6th Cycle of the CoE/EU Joint Programme “Democratic and Inclusive School Culture in Operation” (DISCO). https://skhc.antigone.gr/en/home
Schram, W. E. (1954). The process and effects of mass communication.
Svahn, M. (2017, 21 Feb.). “8 Tips to Help Communicate a Controversial Topic”. Linkedin.com. Originally posted on July 17, 2015 in Composition Logic, The Modern Art of Storytelling, without author. https://www.linkedin.com/pulse/8-tips-help-communicate-controversial-topic-melanie-svahn
Sword, R. (2020, 16 Nov.). “Effective Communication in the Classroom: Skills for Teachers”. High Speed Training. https://www.highspeedtraining.co.uk/hub/communication-skills-for-teachers
UNESCO (2020) Measuring intercultural diaolgue: a conceptual framework. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000373442/PDF/373442eng.pdf.multi
University of Washington School of Social Work. (2011). Dealing with difficult classroom situations.
https://socialwork.uw.edu/sites/default/files/sswfiles/teaching/Dealing%20With%20Difficult%20Classroom%20Situations%202011.pdf
Washington, E. (2020). Guest Editor’s Introduction to the Volume. Annals of Social Studies Education Research for Teachers, 1(1), 1-4. https://assertjournal.com/index.php/assert/article/download/6/1/23
Watts, C. (2021, 10 Dec.). “The Prevent Strategy: Practical Tips for Managing Controversial Topics in the Classroom”. High Speed Training. https://www.highspeedtraining.co.uk/hub/controversial-classroom-topics
Yentür, A., Claeys, A., & Claes, B. (2016). Werkboek cultuursensitieve zorg. Erasmus Hogeschool Brussel/Politeia.
Young, R. (2022, 25 Jul.). “10 fun professional development activities for teachers”. Screen Pal. https://screenpal.com/blog/professional-development-activities-for-teachers
Boudreau, Ε. (2022, 2 Feb.). “You Want to Teach What? How preservice teachers learn to address controversy and prepare students for democracy”. Learning to Teach Controversial Issues | Harvard Graduate School of Education. https://www.gse.harvard.edu/news/uk/22/02/you-want-teach-what
Burgh, G. (2014). “Democratic Pedagogy”, Journal of Philosophy in Schools, 1(1), pp. 22-44. https://www.academia.edu/26283440/Burgh_Gilbert_2014_Democratic_Pedagogy_Journal_of_Philosophy_in_Schools_1_1_pp_22_44
Collier, Ε. (2018, 14 Nov.). How to Deal with Challenging Behaviour in the Classroom. High Speed Training. https://www.highspeedtraining.co.uk/hub/challenging-behaviour-in-the-classroom
“Living Democracy” project (n.d.). Educational tool with resources, available in multiple languages, aiming to promote democracy and human rights without additional cost to the user. The educational materials are prepared by educators from different countries and are approved by national authorities and the Council of Europe. https://www.living-democracy.com
Mirra, N. (2020, 23 Jan.). “Building Critical Civic Empathy Across Time and Space: Fostering Digital Democratic Dialogue with the NWP (National Writing Project) 3D Project. The 3D (Digital Democratic Dialogue) Journey”. Educator Innovator. https://thecurrent.educatorinnovator.org/collection/building-critical-civic-empathy-across-time-and-space-fostering-digital-democratic-dialogue-with-the-nwp-3d-project
Moxon, D. (n.d.). Promoting Participation for All – SALTO (participationpool.eu) https://participationpool.eu/resource-category/youth-participation/understanding-participation/promoting-participation-for-all