Δραστηριότητα 1: Δηλώσεις και αναστοχαστικά ερωτήματα σχετικά με την πολιτική
Δραστηριότητα για να «σπάσει ο πάγος» (αναστοχασμός και ομαδική δραστηριότητα)
Η άσκηση «Δηλώσεις και αναστοχαστικά ερωτήματα για την πολιτική» μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δραστηριότητα που «σπάει τον πάγο» για εκπαιδευτικούς/ ενήλικες μαθητές/τριες και φοιτητές/τριες, βοηθώντας τους να προβληματιστούν σχετικά με διάφορα θέματα που αφορούν την πολιτική. Η άσκηση τους βοηθά να αναστοχαστούν ως άτομα, αλλά και στο πλαίσιο ομάδας.
Μαθησιακοί στόχοι
Οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες θα:
μάθουν να αντιμετωπίζουν διαφορετικές θέσεις, απόψεις και αντιλήψεις μέσα σε μια ομάδα
μάθουν να ακούν προσεκτικά τις απόψεις των άλλων, χωρίς να τους/τις κρίνουν
αντιμετωπίζουν με ανοιχτό μυαλό τις απόψεις των άλλων ατόμων
μάθουν να παίρνουν θέση και να την υποστηρίζουν με επιχειρήματα
συμβάλλουν στη δημιουργία ενός ασφαλούς χώρου μέσω της ανοιχτής συζήτησης για γενικές δηλώσεις
καλλιεργήσουν κουλτούρα δημοκρατικού διαλόγου και συνεργασίας
Ενδεικτική διάρκεια
20 – 30 λεπτά
Συντονιστής/τρια & ομάδα-στόχος
Συντονιστής/τρια: ένας εκπαιδευτής ενηλίκων (δάσκαλος-δασκάλα/εκπαιδευτικός)
Ομάδα στόχος: < 20 συμμετέχοντες/ουσες (φοιτητές/τριες)
Μεθοδολογία – Βήματα υλοποίησης για το εκπαιδευτικό προσωπικό
1
Αδειάστε την τάξη: όλα τα τραπέζια και οι καρέκλες πρέπει να παραμεριστούν όσο το δυνατόν περισσότερο. Ζητήστε από τους συμμετέχοντες/ουσες να σταθούν σε μια μεγάλη γραμμή στη μέση της αίθουσας.
2
Εξηγήστε ότι η γραμμή στη μέση είναι η ουδέτερη θέση. Εξηγήστε πώς λειτουργεί η συζήτηση. Καθορίστε βασικούς κανόνες, π.χ: «Αυτός είναι ένας ασφαλής ανοιχτός χώρος, δεν υπάρχουν κακές απαντήσεις. Κάθε άποψη είναι σημαντική και εκτιμάται εξίσου. Δείχνουμε σεβασμό ο ένας στον άλλον ακούγοντας διαφορετικές απόψεις».
3
Εσείς ως εκπαιδευτής/τρια διαβάζετε δυνατά μια δήλωση/αναστοχαστικό ερώτημα. Στη συνέχεια δίνετε στα άτομα που συμμετέχουν λίγο χρόνο για να σκεφτούν τι πιστεύουν για αυτή τη δήλωση/ αναστοχαστικό ερώτημα. Στη συνέχεια, κάθε συμμετέχων/ουσα περπατά στη θέση που έχει σε σχέση με τη δήλωση:
- αν συμφωνείτε απόλυτα με τη δήλωση: Τότε πηγαίνετε μέχρι τέρμα δεξιά στη νοητή γραμμή (συμφωνείτε απόλυτα)
- αν διαφωνείτε πλήρως με τη δήλωση: Τότε πηγαίνετε μέχρι τέρμα αριστερά στη νοητή γραμμή (διαφωνείτε απόλυτα)
- αν έχετε τις αμφιβολίες σας σχετικά με τη δήλωση, αλλά τείνετε προς τη μία πλευρά; Τότε πηγαίνετε μεταξύ της ουδέτερης θέσης και της πλευράς προς την οποία τείνετε.
- Δεν έχετε (ακόμη) άποψη για τη δήλωση; Τότε παραμένετε στην ουδέτερη θέση
4
Οι συμμετέχοντες/ουσες είναι ελεύθεροι να αλλάξουν την άποψή τους και μπορούν να αλλάξουν τη θέση τους.
5
Ρωτήστε αν κάποιος θέλει να μοιραστεί το λόγο για τον οποίο τοποθέτησε τον εαυτό του/της στο συγκεκριμένο μέρος. Εάν κανείς δεν αντιδράσει, επιλέξτε 1 ή 2 συμμετέχοντες και ρωτήστε την άποψή τους.
6
Κάντε περαιτέρω ερωτήσεις για να προσδιορίσετε σε ποιο επιχείρημα βασίζεται η γνώμη. Οι συμμετέχοντες/ουσες μπορούν επίσης να κάνουν ερωτήσεις.
7
Ολοκληρώστε τη δραστηριότητα θέτοντας στους συμμετέχοντες/ουσες ερωτήσεις όπως οι ακόλουθες:
- Τι γνώσεις αποκομίσατε από την δραστηριότητα;
- Ποια επιχειρήματα σας φάνηκαν ισχυρότερα;
- Τι μάθατε για το(α) θέμα(τα);
- Πώς σας έκανε η δραστηριότητα να αισθανθείτε;
- Υπάρχουν σημεία για σχολιασμό;
- Θα θέλατε να ξανακάνουμε αυτή τη δραστηριότητα;
Δηλώσεις
(μερικά παραδείγματα για θέματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο της άσκησης):
- Πιστεύω στο μέλλον της Ευρώπης
- Είμαι πολιτικά ενεργό άτομο
- Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι
- Η δημοκρατία είναι το καλύτερο πολιτικό σύστημα για κάθε χώρα
- Αισθάνομαι 100% Ευρωπαίος/α πολίτης
- Οι πρόσφυγες πρέπει να προσαρμοστούν στον πολιτισμό μας αν θέλουν να μείνουν εδώ
- «Ίσως πρέπει να κλείσουμε τα σύνορά μας» (δήλωση Βέλγου πολιτικού)
- Για να είσαι ελεύθερος, χρειάζεσαι όρια
- Η κοινωνία μας χρειάζεται περισσότερη αγάπη
- Μερικές φορές, η βία είναι απαραίτητη
- Η ελευθερία έκφρασης οποιασδήποτε γνώμης είναι σημαντική
- Είμαστε όλοι/ες υπεύθυνοι για τη φτώχεια στον κόσμο
- Ορισμένες κοινωνίες είναι καλύτερες από άλλες
- Χρειαζόμαστε μια επανάσταση, αν θέλουμε να αλλάξουμε την κοινωνία
- Τα ακραία κόμματα είναι καλά για να παρέχουν κάποια εξισορρόπηση
- Η μοναρχία και το βασιλικό κράτος έχουν ξεπεραστεί
Αναστοχαστικά ερωτήματα προς συζήτηση
- Υπάρχουν ευρωπαϊκές αξίες;
- Υπάρχει ευρωπαϊκή ταυτότητα; Αν ναι, πώς μοιάζει;
- Είναι όλοι οι πρόσφυγες/ισσες ευπρόσδεκτοι/ες;
- Οι πολιτικοί καθορίζουν το μέλλον μου;
- Μπορούν οι πολιτικοί να αλλάξουν τον κόσμο;
- Πώς είναι η πίστη σας στους πολιτικούς μας ηγέτες;
- Εμπιστεύεστε τους πολιτικούς μας ηγέτες;
- Οι φτωχοί άνθρωποι φέρουν την αποκλειστική ευθύνη για την κατάστασή τους;
- Είναι δυνατό να υπάρξει μια ιδανική κοινωνία;
- Μπορεί η νεολαία μας να αλλάξει την κοινωνία;
- Γιατί οι περισσότεροι ηγέτες είναι άνδρες;
- Πώς θα ήταν ο κόσμος αν οι γυναίκες είχαν το «πάνω χέρι» στην πολιτική;
- Μπορούμε να ζήσουμε με όλους;
Απαιτούμενο υλικό & Πηγές – εργαλεία
- Μια αίθουσα (σχολική) με αρκετό χώρο
- Φύλλο με τις δηλώσεις/αναστοχαστικά ερωτήματα
Βιβλιογραφική αναφορά/πηγή
Εργαστήρια Δημοκρατικού Διαλόγου (Workshops of Democratic Dialogue)