Μια δραστηριότητα βασισμένη σε σενάρια που βοηθάει εκπαιδευτικούς να εντοπίσουν τρόπους χειρισμού των συγκρούσεων στο σχολείο

Μια δραστηριότητα βασισμένη σε σενάρια για εκπαιδευτικούς/διευθυντικό προσωπικό/προσωπικό σχολείων (ή/και γονείς), που θα εργαστούν σε ζεύγη (ή μικρές ομάδες) & συζήτηση με όλη την ομάδα με στόχο την ευαισθητοποίηση σχετικά με τους διαπληκτισμούς και τα βίαια περιστατικά στο σχολείο και την ανάπτυξη ικανοτήτων για την πρόληψη και την αντιμετώπιση τέτοιων περιπτώσεων.

Μαθησιακοί στόχοι

50-70 λεπτά 

Συντονιστής/τρια: Ένας ή περισσότεροι εκπαιδευτές/εκπαιδευτές-τριες εκπαιδευτών

6-15 ενήλικες εκπαιδευόμενοι/ες – εκπαιδευτικοί/προσωπικό σχολείου ή ακόμη και γονείς

Στο περιβάλλον της τάξης:

• Έντυπο του σεναρίου της μελέτης περίπτωσης (διαθέσιμο εδώ σε έντυπη μορφή) – ένα έντυπο ανά ομάδα
• Σχολικός πίνακας ή πίνακας παρουσιάσεων και μαρκαδόροι

Σε περιβάλλον ηλεκτρονικής μάθησης:

• Ενεργοποίηση online αιθουσών που σας επιτρέπουν να χωρίσετε τη διαδικτυακή σας συνάντηση σε ξεχωριστές συνεδρίες (ανάλογα με την πλατφόρμα που χρησιμοποιείτε, π.χ. Zoom ή Webex, μπορείτε να κάνετε κλικ για τις οδηγίες).
• Λειτουργία ασπροπίνακα (Whiteboard) που σας επιτρέπει να μοιραστείτε έναν λευκό πίνακα με τους συμμετέχοντες και τις συμμετέχουσες (ανάλογα με την πλατφόρμα που χρησιμοποιείτε, π.χ. Zoom ή Webex, μπορείτε να αναζητήσετε τις οδηγίες).

Εναλλακτικά, σε ένα διαδικτυακό περιβάλλον μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα κοινόχρηστο έγγραφο στο Google .doc ή στο dropbox.

Οδηγίες για τον τρόπο κοινής χρήσης αρχείων από το Google Drive

Οδηγίες σχετικά με τον τρόπο δημιουργίας ενός εγγράφου Dropbox Paper

Μεθοδολογία – βήματα υλοποίησης

1. Εξηγήστε στους συμμετέχοντες/ουσες τον στόχο της άσκησης. Για παράδειγμα: «Κατά τη διάρκεια αυτής της δραστηριότητας, θα συζητήσουμε σενάρια διαπληκτισμών/σενάρια βίαιων περιστατικών (πραγματικών ή φανταστικών) που λαμβάνουν χώρα στο σχολείο σας και θα σκεφτούμε κριτικά για το πώς μπορούμε να ανταποκριθούμε και να τα αποτρέψουμε».
2. Είναι επίσης σημαντικό να θεσπιστούν βασικοί κανόνες. Για παράδειγμα, μπορείτε να εξηγήσετε ότι βρίσκεστε όλοι και όλες σε έναν ασφαλή ανοιχτό χώρο, όπου η συμβολή όλων εκτιμάται εξίσου και ότι καμία ιδέα δεν είναι κακή, αρκεί να υπάρχει σεβασμός μεταξύ μας.
3. Χωρίστε τους εκπαιδευόμενους/ες σε ζεύγη ή μικρές ομάδες (3-4 άτομα το πολύ).
4. Δώστε σε κάθε ζεύγος (ή μικρή ομάδα) την ακόλουθη εισαγωγή για να αναπτύξουν τη δική τους περίπτωση/σενάριο (διατίθεται επίσης ένα φυλλάδιο):

«Στο σχολείο μας, υπάρχουν πολύ συχνά/κατά καιρούς διαπληκτισμοί και περιστατικά βίας. Αγόρια και κορίτσια, παιδιά από άλλες χώρες, οπαδοί αντίπαλων ομάδων, μαθητές/τριες από διαφορετικό κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο ή ………. (είστε ελεύθεροι/ες να συμπληρώσετε περαιτέρω) βρίσκονται συχνά σε λεκτική ή σωματική σύγκρουση μεταξύ τους και μερικές φορές μάλιστα κανονίζουν να “τσακωθούν” κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων ή μετά το σχολείο. Οι λόγοι που κρύβονται πίσω από αυτά τα περιστατικά είναι……. Κατά συνέπεια,……..»

5. Ζητήστε από όλα τα ζευγάρια να αναπτύξουν τα σενάριά τους, με βάση την προσωπική τους εμπειρία, τις γνώσεις και τις απόψεις τους. Σε κάθε περίπτωση, οι συμμετέχοντες/ουσες πρέπει να περιγράψουν ένα σενάριο και να εξηγήσουν τους λόγους πίσω από τη σύγκρουση και τις συνέπειές της. Οι ακόλουθες ερωτήσεις δίνονται για να διευκολύνουν τις ομάδες:

• Τι συμβαίνει;
• Ποια άτομα εμπλέκονται σε αυτή τη σύγκρουση και ποια άτομα επηρεάζονται;
• Ποιοι είναι οι λόγοι αυτής της σύγκρουσης;
• Ποιες είναι οι συνέπειες;

Μπορείτε να έχετε προσωπικές ομαδικές συζητήσεις σε περιβάλλοντα τάξης ή διαδικτυακές ομαδικές συζητήσεις ή ακόμη και να στέλνετε προσωπικά/ιδιωτικά μηνύματα ο ένας στον άλλο σε ένα περιβάλλον ηλεκτρονικής μάθησης.

6. Δώστε σε κάθε ζεύγος/ομάδα 15-20 λεπτά για να προετοιμαστεί.
7. Ζητήστε από όλα τα ζευγάρια/ομάδες να αποφασίσουν ποιος ή ποια θα εκπροσωπήσει την ομάδα και θα παρουσιάσει τις σκέψεις/απαντήσεις τους σχετικά με την εργασία τους. Δώστε τους 5 λεπτά για να παρουσιάσουν.
8. Ως συντονιστής/τρια, αφού ολοκληρωθούν όλες οι παρουσιάσεις, μπορείτε να ξεκινήσετε μια συζήτηση με επίκεντρο τα ζητήματα που προκύπτουν από τις παρουσιαζόμενες συγκρούσεις/βίαια περιστατικά.

• Ποια είναι τα συναισθήματα των ομάδων που εμπλέκονται στη σύγκρουση, καθώς και των μαθητών/τριών-παρατηρητών/τριών και των εκπαιδευτικών;
• Ποιο είναι το περιβάλλον που αναπτύσσεται στο σχολείο;
• Μπορούμε να πούμε ότι σε ένα τέτοιο περιβάλλον γίνονται σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων;
• Πώς μπορούμε να δράσουμε για να αλλάξει αυτή η κατάσταση;
• Τι πρέπει να γίνει;

Αναζητήστε ιδέες και λύσεις είτε ατομικά -σε επίπεδο εκπαιδευτικών- είτε συλλογικά, σε επίπεδο σχολικής κοινότητας, αλλά φροντίστε επίσης να συζητήσετε το ρόλο της οικογένειας, των τοπικών αρχών, των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, των μέσων ενημέρωσης κ.λπ.

Κρατήστε σημειώσεις, ως συντονιστής/τρια, δημιουργώντας βασικές κατευθυντήριες γραμμές και καλές πρακτικές για την πρόληψη και την αντιμετώπιση παρόμοιων περιστατικών σε σχολικά περιβάλλοντα.

Ως συντονιστής/τρια μπορείτε να φέρετε στην ομάδα παραδείγματα αποτελεσματικών τρόπων επίλυσης συγκρούσεων που βασίζονται σε δημοκρατικές και συλλογικές δράσεις, οι οποίες σχεδιάζονται και εφαρμόζονται σε σχολικό επίπεδο με την ενεργό συμβολή των μαθητών/τριών.

Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν συμμετοχικά αθλητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα, μαθητικές εκστρατείες, διαπολιτισμικά φεστιβάλ μουσικής, φαγητού κ.λπ., δραστηριότητες στις οποίες συμμετέχουν γονείς, κηδεμόνες, εκπαιδευτικοί και μαθητές/τριες, καθώς και άλλες δράσεις που παρέχουν ειρηνικές λύσεις και προωθούν τον δημοκρατικό διάλογο, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη συνεργασία και την ένταξη.

• Πώς αισθανθήκατε όταν κάνατε τη δραστηριότητα;
• Ποια ήταν μία από τις προκλήσεις κατά την εκτέλεση αυτής της δραστηριότητας;
• Ποιο ήταν ένα θετικό πράγμα που συνέβη κατά τη διάρκεια της πρόκλησης;
• Πώς αισθάνεστε μετά από αυτή τη δραστηριότητα;

Η δραστηριότητα βασίζεται στην πηγή:

“The social mobilisation  –  Case study” activity from Council of Europe (2021, p.30). HANDLING CONTROVERSY IN SCHOOLS THROUGH HUMAN RIGHTS AND CITIZENSHIP EDUCATION: Peaceful Coexistence and Communication, Conflict Resolution, Social Mobilisation. An Educational Toolkit for Teachers. Developed under the project “Sharing Knowledge, Handling Controversy in Schools of Greece, North Macedonia and Bulgaria”. Authors: A. Telliou, K. Pantziou, A. Radevska, G. Decheva, T. Hristova, Sept. 2021. https://skhc.antigone.gr/wp-content/uploads/2021/11/SKHC-Toolkit_ENG_FINAL.pdf

University of Washington School of Social Work. (2011). Dealing with difficult classroom situations.

https://socialwork.uw.edu/sites/default/files/sswfiles/teaching/Dealing%20With%20Difficult%20Classroom%20Situations%202011.pdf